Apache Tomcat là gì? Định nghĩa, tính năng và hướng dẫn cài đặt

Apache Tomcat – một trong những dự án phần mềm mã nguồn mở nổi tiếng, đóng vai trò quan trọng trong quá trình triển khai ứng dụng Java Servlet và JavaServer Pages (JSP). Để giúp bạn hiểu cách tích hợp và sử dụng một trong những container Servlet và JSP phổ biến nhất hiện có trên thị trường, Tothost sẽ giới thiệu cho bạn về Apache Tomcat và cách cài đặt chi tiết.

1. Định nghĩa về Apache Tomcat là gì?

Trước khi bắt đầu với Apache Tomcat, chúng ta cần nhắc lại về Apache: Apache là một web server sử dụng open source rất phổ biến hiện nay, nó phục vụ chủ yếu cho các trang web và ứng dụng web. Apache là một phần mềm máy chủ HTTP, có khả năng xử lý các yêu cầu HTTP từ máy tính của người dùng và gửi lại trang web hoặc dữ liệu tương ứng. Đọc thêm về Apache tại đây.

Tomcat hay Apache Tomcat là web server HTTP do Apache Software Foundation phát triển từ năm 1998. Tomcat được phát triển để thực hiện và quản lý các ứng dụng Java Servlet và trang web JavaServer Pages (JSP). Nó cung cấp một môi trường cho các ứng dụng Java, cho phép chúng hoạt động trên máy chủ web.

Tomcat là một phần quan trọng của dự án Apache và thường được sử dụng trong các ứng dụng web Java để thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến Java Servlet và JSP cũng như xử lý các yêu cầu HTTP. Bởi vì nó nhẹ và linh hoạt, Tomcat được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng phát triển ứng dụng web Java.

2. Tính năng của Apache Tomcat

Nhờ những tính năng quan trọng mà Apache Tomcat đã trở thành một máy chủ ứng dụng phổ biến trong cộng đồng phát triển web Java:

• Hỗ trợ Servlet và JSP: Apache Tomcat là một máy chủ cho ứng dụng web Java EE cung cấp môi trường thực thi cho Servlet và JSP (JavaServer Pages).
• Quản lý cấu hình dễ dàng: Tomcat cung cấp công cụ quản lý cấu hình dựa trên giao diện web, giúp người quản trị điều chỉnh thông số của máy chủ một cách dễ dàng.
• Hỗ trợ SSL: Để đảm bảo a toàn cho việc truyền dữ liệu giữa khách hàng và máy chủ, Apache Tomcat hỗ trợ Layer Secure Sockets (SSL).
• Quản lý người dùng và phân quyền: Các công cụ của Tomcat cho phép các nhà quản lý kiểm soát quyền truy cập của các ứng dụng và tài nguyên.
• Thiết lập và quản lý trang quản trị: Trang quản trị web của máy chủ cung cấp giao diện quản trị, cho phép bạn theo dõi và quản lý các ứng dụng và cài đặt.
• Hỗ trợ clustering: Tomcat hỗ trợ clustering, điều này cho phép triển khai các ứng dụng trên nhiều máy chủ, tăng độ tin cậy và khả năng mở rộng.
• Quản lý tài nguyên: cung cấp các công cụ quản lý tài nguyên để theo dõi và quản lý việc sử dụng tài nguyên của máy chủ.
• Hỗ trợ nhiều ngôn ngữ: Apache Tomcat hỗ trợ nhiều ngôn ngữ lập trình, giúp phát triển ứng dụng đa ngôn ngữ.

3. Ưu điểm và nhược điểm của Apache Tomcat là gì?

3.1. Ưu điểm

• Cung cấp tính ổn định.
• Có tất cả các tính năng mà các ứng dụng thương mại trực tuyến có thể có. 
• Đây là một phiên bản mã nguồn mở của Apache.
• Một số chức năng khác của Tomcat bao gồm các ứng dụng Tomcat quản lý, triển khai vùng chuyên môn và Tomcat valves.
• Hỗ trợ các hệ điều hành như Windows, Linux, Mac OS và BSD.
• Các phiên bản của Apache Tomcat phù hợp với các đặc điểm kỹ thuật của Java Servlet hoặc Java Servlet API.
• Cộng đồng mạnh mẽ.

3.2. Nhược điểm 

• Việc sử dụng Apache Tomcat có thể gặp phải một số vấn đề về hiệu năng của website với lượng truy cập lớn. 
• Có nguy cơ về bảo mật do có nhiều lựa chọn. 

4. Hướng dẫn cách cài đặt Apache Tomcat chi tiết

4.1. Cài đặt Apache Tomcat trên Windows

• Bước 1: Truy cập vào đường dẫn: https://tomcat.apache.org/ > Vào mục Download > Chọn phiên bản TomCat mong muốn > Chọn Binary Distributions > Chọn Core > Chọn “zip” package.
  Nếu bạn chưa biết phiên bản nào phù hợp hãy tham khảo tại: https://tomcat.apache.org/whichversion.html

• Bước 2: Sau khi đã tải xuống Tomcat, giải nén tập tin và cài đặt vào ổ C:// (Vì source được xây dựng mặc định cho ổ C)
• Bước 3: Khởi động Tomcat bằng cách đến thư mục bin trong d:myproject tomcat > chạy file startup.bat. Nếu không có lỗi nào xảy ra thì bạn đã cài đặt thành công. 
• Bước 4: Cấu hình: File cấu hình của Tomcat được lưu trữ tại thư mục conf, tại đây sẽ bao gồm 4 file phục vụ cho việc cấu hình: 
  1. xml: Gồm cấu hình cổng mặc định của TCP, cấu hình trong Tomcat là 8080. Bạn có thể thay đổi thông số này từ 1024 đến 65535.
  2. web.xml.
  3. context.xml.
  4. tomcat-users.xml: Nó được sử dụng trong việc kích hoạt các tính năng quản lý của Tomcat.
  Để hoàn tất quá trình cấu hình, ta có thể tiến hành tắt Tomcat rồi khởi động nó lại bằng cách chạy 2 file sau: shutdown.bat và startup.bat.

4.2. Cài đặt Apache Tomcat trên Ubuntu

Đối với Ubuntu, bạn có thể làm theo các bước sau để cài đặt:

• Bước 1: Cài đặt Java:
  Sử dụng command sau để kiểm tra đã cài đặt package Java Development Kit (Open JDK) chưa: sudo apt list --installed | grep jdk
  Nếu chưa cài đặt hãy sử dụng lệnh sau:
  sudo apt-get update
sudo apt-get install default-jdk
• Bước 2: Tạo tài khoản Tomcat: Vì một số lý do bảo mật, Tomcat cần được thiết lập để chạy như một người dùng không có đặc quyền (nghĩa là không phải root). Hãy làm như sau:
  + Tạo group Tomcat: sudo groupadd tomcat
  + Tạo user: sudo useradd-s bin/false -g tomcat -d/opt/tomcat tomcat
  Trong đó, -s bin/false có thể hiểu đơn giản là 1 dạng user không ai có thể truy cập vào được.
• Bước 3: Cài đặt Apache Tomcat: Truy cập trang web chính thức của Apache Tomcat để tải xuống phiên bản mới nhất: https://tomcat.apache.org/. Sau đó, thao tác những lệnh sau:
  Chuyển tới thư mục tmp cd /tmp
  Download Apache Tomcat 9 (bạn hãy thay đổi theo phiên bản cài đặt của bạn nhé): wget https://archive.apache.org/dist/tomcat/tomcat-9/v9.0.26/bin/apache-tomcat-9.0.26.zip
  Giải nén Tomcat 9 và thư mục cài đặt: sudo unzip apache-tomcat-9.0.26.zip -d /opt/tomcat
  Cập nhật lại quyền cho thư mục cài đặt Tomcat
  Chuyển đến thư mục /opt/tomcat: cd /opt/tomcat mv apache-tomcat-9.0.26/* 
  Cấp quyền sở hữu thư mục cài đặt cho group “tomcat”
  sudo chgrp -R tomcat /opt/tomcat
sudo sh -c 'chmod +x /opt/tomcat/bin/*.sh'
sudo chown tomcat:tomcat -R /opt/tomcat
  Cấp quyền đọc và thực thi cho thư mục conf
  sudo chmod -R g+r conf
sudo chmod g+x conf
  Cuối cùng cấp quyền sở hữu cho user “tomcat”
  mkdir -p webapps/work/temp/logs/
sudo chown -R tomcat webapps/work/temp/logs/
• Bước 4: Thiết lập chạy Tomcat
  Tạo mới file /etc/systemd/system/tomcat.service có nội dung như sau:

Khởi động Apache Tomcat qua command sau: sudo systemctl start tomcat

Kiểm tra Tomcat đã được bật hay chưa: sudo systemtcl status tomcat

• Bước 5: Kiểm tra hoạt động bằng cách nhập tên miền máy chủ hoặc địa chỉ IP theo cổng 8080: http://localhost:8080

Kết luận

Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về Apache Tomcat – một công cụ hữu ích quan trọng cho việc triển khai ứng dụng web sử dụng Java Servlet và JSP.  Tothost hy vọng rằng bạn đã hiểu rõ về Apache Tomcat, từ việc hiểu rõ về định nghĩa và chức năng của nó đến quá trình cài đặt.